Artuklular, 11. yüzyılın sonlarında https://www.nedemek.page/kavramlar/Güneydoğu%20Anadolu%20Bölgesi'nde kurulmuş bir Türkmen beyliğidir. Selçuklu İmparatorluğu'nun zayıflamasıyla ortaya çıkan otorite boşluğundan yararlanarak bağımsızlıklarını ilan etmişlerdir.
Artuklu Beyliği'nin kurucusu Artuk Bey'dir. Başlangıçta https://www.nedemek.page/kavramlar/Diyarbakır merkez olmak üzere, https://www.nedemek.page/kavramlar/Mardin, https://www.nedemek.page/kavramlar/Hasankeyf ve https://www.nedemek.page/kavramlar/Harput gibi önemli şehirleri de içine alan geniş bir coğrafyaya yayılmışlardır.
Beylik, kendi içinde üç ana kola ayrılmıştır:
Artuklular, bölgede önemli bir siyasi ve kültürel rol oynamışlardır. Özellikle mimari alanda yaptıkları eserler günümüze kadar ulaşmıştır. İbnü'l-Esîr ve El-Cezerî gibi önemli bilim insanları ve sanatçılar Artuklu saraylarında himaye görmüştür.